Ký hiệu mối hàn là một phần không thể thiếu trong bản vẽ kỹ thuật, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin về loại mối hàn, vị trí, kích thước và các yêu cầu kỹ thuật khác. Việc hiểu và áp dụng đúng các ký hiệu này không chỉ đảm bảo chất lượng mối hàn mà còn tăng độ chính xác trong quá trình thi công. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về ký hiệu mối hàn theo hai tiêu chuẩn phổ biến: ISO (TCVN) và AWS, cùng với các loại mối hàn phổ biến và ví dụ minh họa.

Ký Hiệu Mối Hàn Là Gì?

Ký hiệu mối hàn là hệ thống các ký hiệu được sử dụng trên bản vẽ kỹ thuật để mô tả chi tiết các đặc điểm của mối hàn. Những ký hiệu này giúp kỹ sư, thợ hàn và các bên liên quan hiểu rõ cách thực hiện mối hàn, từ loại mối hàn, kích thước, vị trí đến các yêu cầu bổ sung như gia công bề mặt hay kiểm tra chất lượng.

Ký hiệu mối hàn trên bản vẽ kỹ thuật thường được sử dụng nhất.

Tiêu Chuẩn Ký Hiệu Mối Hàn

Hiện nay, hai tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến nhất là ISO (TCVN) và AWS. Mỗi tiêu chuẩn có cách biểu diễn riêng, nhưng đều nhằm mục đích chuẩn hóa thông tin về mối hàn.

1. Ký Hiệu Mối Hàn Theo Tiêu Chuẩn ISO (TCVN)

Tiêu chuẩn ISO (được Việt Nam áp dụng dưới dạng TCVN) sử dụng các ký hiệu rõ ràng và dễ hiểu, bao gồm các thành phần chính sau:

• Mũi tên chỉ phương: Chỉ phía nào của mối hàn được biểu diễn kích thước.

• Đường tham chiếu: Kết nối mũi tên với ký hiệu mối hàn, có thể bổ sung thông tin như dạng vát mép, kích thước hoặc yêu cầu đặc biệt.

• Ký hiệu mối hàn cơ bản: Thể hiện loại mối hàn, ví dụ: mối hàn góc, mối hàn đối đầu, mối hàn chữ T.

• Ký hiệu bổ sung: Chỉ các yêu cầu đặc biệt như gia công bề mặt, kiểm tra chất lượng hoặc nhiệt luyện.

• Ký hiệu mối hàn khuất: Được vẽ bằng nét đứt để chỉ mối hàn không nhìn thấy trực tiếp.

• Ký hiệu điểm hàn: Thường biểu diễn bằng dấu "+" hoặc đường dóng kèm nét gạch ngang.

Các ký hiệu mối hàn theo tiêu chuẩn ISO (TCVN) với mũi tên, đường tham chiếu và ký hiệu cơ bản.

2. Ký Hiệu Mối Hàn Theo Tiêu Chuẩn AWS

Tiêu chuẩn AWS (American Welding Society) được sử dụng rộng rãi tại Mỹ và một số quốc gia khác. Các ký hiệu theo AWS có một số điểm khác biệt so với ISO, bao gồm:

• Ký hiệu cơ bản: Tương tự ISO, biểu diễn loại mối hàn như mối hàn góc, mối hàn đối đầu.

• Ký hiệu bổ sung: Chỉ các yêu cầu đặc biệt, ví dụ: kiểm tra không phá hủy (NDT) hoặc gia công sau hàn.

• Ký hiệu vị trí hàn: Sử dụng số và chữ cái để chỉ vị trí hàn, như 1G (hàn ngang phẳng), 2G (hàn ngang đứng), 3G (hàn đứng), 4G (hàn trần), 5G, 6G (hàn ống).

Ký hiệu mối hàn AWS với các vị trí hàn như 1G, 2G, 3G.

Các Loại Mối Hàn Phổ Biến

Dưới đây là các loại mối hàn phổ biến thường gặp trong kỹ thuật:

1. Mối hàn đối đầu (Butt Weld): Các tấm kim loại đặt cạnh nhau và hàn dọc theo đường nối.

2. Mối hàn chồng (Lap Weld): Các tấm kim loại chồng lên nhau, hàn ở mép chồng.

3. Mối hàn chữ T (T-Weld): Một tấm kim loại hàn vuông góc với tấm khác, tạo hình chữ T.

4. Mối hàn góc (Fillet Weld): Các tấm kim loại gặp nhau ở một góc, hàn dọc theo đường góc.

5. Mối hàn điểm (Spot Weld): Hàn tại một điểm duy nhất, thường dùng cho tấm kim loại mỏng.

6. Mối hàn khe (Slot Weld): Hàn trong khe hở trên một tấm kim loại.

Minh họa các loại mối hàn phổ biến như mối hàn góc, mối hàn đối đầu và mối hàn chữ T.

Ví Dụ Về Ký Hiệu Mối Hàn

Để hiểu rõ hơn, dưới đây là một số ví dụ về ký hiệu mối hàn:

• Mối hàn góc (Fillet Weld): Biểu diễn bằng hình tam giác trên đường tham chiếu.

• Mối hàn đối đầu (Butt Weld): Biểu diễn bằng hình chữ V, U hoặc I tùy thuộc vào dạng vát mép.

• Mối hàn CJP (Complete Joint Penetration): Chỉ mối hàn ngấu hoàn toàn.

• Mối hàn PJP (Partial Joint Penetration): Chỉ mối hàn ngấu một phần.

Ký hiệu mối hàn góc và mối hàn đối đầu trên bản vẽ kỹ thuật.

Ký Hiệu Hàn: Kiến Thức Cơ Bản & Ý Nghĩa Được Giải Thích Chi Tiết

Tầm Quan Trọng Của Ký Hiệu Mối Hàn

Việc đọc và hiểu đúng ký hiệu mối hàn trên bản vẽ giúp:

• Đảm bảo chất lượng mối hàn: Thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật, tránh sai sót.

• Tăng hiệu suất làm việc: Tiết kiệm thời gian nhờ thông tin rõ ràng.

• Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế: Đặc biệt quan trọng trong các dự án quốc tế sử dụng tiêu chuẩn ISO hoặc AWS.

Kết Luận

Hiểu và sử dụng đúng ký hiệu mối hàn theo tiêu chuẩn ISO (TCVN) và AWS là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng và độ chính xác trong quá trình hàn. Từ các ký hiệu cơ bản như mũi tên, đường tham chiếu đến các ký hiệu bổ sung như CJP, PJP, mỗi chi tiết đều mang ý nghĩa quan trọng. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về ký hiệu mối hàn và cách áp dụng chúng hiệu quả.

CÔNG TY TNHH KỸ THUẬT AN THÀNH

Địa chỉ: 32-34 Dương Công Khi, X. Xuân Thới Thượng, H. Hóc Môn

Hotline: 0942 127 028

Email: cokhi.anthanhtech@gmail.com